Pelgrimspad, etappe 22
Schin op Geul - Oud-Valkenburg - Gerendal - Scheulder - Plateau van Margraten - Cadier en Keer - Maastricht (24 km)
|
Bron: www.wandelnet.nl
|
|
|
|
|
Is de lente het seizoen van de belofte, dan is de zomer dat van de vervulling. Dat is weliswaar wat minder spannend, maar die lange, lome zomerdagen hebben ook wel wat. Vanmorgen ben ik al vroeg afgereisd naar Schin op Geul. Na een paar dagen met heftige regenbuien werd de wolkenlucht vanmorgen tijdens de rit naar het zuiden als door een onzichtbare bezem schoongeveegd. De cumulus-resten hangen nu nog boven de horizon, ver weg. Het volle en verzadigde groen rondom, wordt in intensiteit overtroffen door het blauw erboven.
Om negen uur wandelde ik het dorpje uit voor deze laatste etappe van het Pelgrimspad, richting eindpunt Maastricht. Buiten het dorp nam ik, geïmponeerd door de verticale kalksteenwand van de Däölkesberg, een omweg en klom naar dit bankje. De wandeling is nog maar amper begonnen en ik zit alweer, de vogels houden me nog even aan het bankje gekluisterd. Een blauwe reiger wiekt loom over, een sperwer valt de veel grotere reiger speels van achteren aan, hij kijkt wel uit voor die grote dolksnavel! De reiger verlegt z'n koers een graadje en vliegt stoïcijns verder, de sperwer druipt af. Twee buizerds cirkelen boven de bomenrand, een vlucht putters golft springerig en kwetterend langs, twee houtduiven achter me maken vleugelklappend kabaal. Het is 17°C en prachtig wandelweer, ik ga verder.
Om negen uur wandelde ik het dorpje uit voor deze laatste etappe van het Pelgrimspad, richting eindpunt Maastricht. Buiten het dorp nam ik, geïmponeerd door de verticale kalksteenwand van de Däölkesberg, een omweg en klom naar dit bankje. De wandeling is nog maar amper begonnen en ik zit alweer, de vogels houden me nog even aan het bankje gekluisterd. Een blauwe reiger wiekt loom over, een sperwer valt de veel grotere reiger speels van achteren aan, hij kijkt wel uit voor die grote dolksnavel! De reiger verlegt z'n koers een graadje en vliegt stoïcijns verder, de sperwer druipt af. Twee buizerds cirkelen boven de bomenrand, een vlucht putters golft springerig en kwetterend langs, twee houtduiven achter me maken vleugelklappend kabaal. Het is 17°C en prachtig wandelweer, ik ga verder.
|
|
|
|
|
|
Via een stijgend pad, over met boomstammetjes afgezette traptreden bereik ik de Kluis op de Schaelsberg. Gebouwd in 1688, was dit eeuwenlang het onderkomen van elkaar opvolgende kluizenaars. De kluizenaar leefde in afzondering en meditatie en voorzag in zijn eigen onderhoud, in de tuin teelde hij groente en fruit. Daarnaast vervulde hij de functie van catecheet in de omringende parochies, helemaal geïsoleerd was hij dus niet. Voor het schilderachtige gebouwtje staat een busje met het opschrift 'Mergelbouwsteen P. Kleijnen'. Werklui zijn bezig met een renovatie. Op mijn vraag of het de bedoeling is dat de Kluis weer bewoond gaat worden, antwoordt een van hen: "Nee, dat niet, al zou je hier een mooi plekje hebben op de Sjaasberg." Wat stoppen Limburgers toch een fraai melodietje in hun zinnen.) |
|
Mooi is het hier zeker, het Schaelsbergerbos is een typisch hellingbos met een rijke flora en fauna. Daar staat de kalkrijke bodem garant voor. En het feit dat Natuurmonumenten hier 's winters bomen kapt zodat het bos z'n open karakter houdt en het licht kan doordringen tot de bodem. Zo wordt de vroegere situatie nagebootst: de bewoners kapten hout voor werktuigen en haardvuur.
Aan de rand van het bos staan 'De drie beeldjes' opgesteld, gemaakt in 1739 en volgens de legende op advies van de kluizenaar van de Schaelsberg geplaatst om boze geest Rupert die hier rondzwierf, te verjagen. Aan weerszijden van een kruisbeeld staan kapelletjes met daarin beelden van Maria en Johannes. Naast de drie beeldjes zit op een bankje nog een drietal. Het blijken Jehova's getuigen te zijn die deze plek hebben uitgezocht om voorbijgangers een folder aan te bieden. Ze wensen me een goede wandeling en ik hen een mooie dag.
Aan de rand van het bos staan 'De drie beeldjes' opgesteld, gemaakt in 1739 en volgens de legende op advies van de kluizenaar van de Schaelsberg geplaatst om boze geest Rupert die hier rondzwierf, te verjagen. Aan weerszijden van een kruisbeeld staan kapelletjes met daarin beelden van Maria en Johannes. Naast de drie beeldjes zit op een bankje nog een drietal. Het blijken Jehova's getuigen te zijn die deze plek hebben uitgezocht om voorbijgangers een folder aan te bieden. Ze wensen me een goede wandeling en ik hen een mooie dag.
|
|
Een bruggetje brengt me over de Geul en voert me een statige beukenlaan in. Aan weerszijden staan twee fiere kastelen. Links staan de toegangszuilen van kasteel Genhoes, rechts ligt kasteel Schaloen te dromen middenin een rijk beplant landgoed. In Schaloen is horeca gevestigd en hoewel een cappuccino op het terras me wel aanlokt, wandel ik toch verder. Ook de mooie kasteeltuin die ik jaren geleden eens bezocht, loop ik voorbij: anderhalf uur heb ik gedaan over twee kilometer en het is nog tweeëntwintig kilometer naar hartje Maastricht!
|
|
Oud-Valkenburg, met de Johannes de Doperkerk, laat ik links liggen (op een van de foto's steekt de Däölsberg mooi boven deze kerk uit). Ook de kermisachtige kitsch van het toeristenstadje Valkenburg laat ik voor wat het is. Het Pelgrimspad buigt af naar het zuiden: het volgende uur zet ik m'n stappen in het prachtige en stille (verkeersvrije) Gerendal. Vroeger heb ik hier meerdere wandelingen gemaakt, het Pelgrimspad neemt toch weer een andere route.
Het Gerendal, een zogenaamd droogdal, is een gaaf natuurgebied tussen het Geuldal in het noorden en het plateau van Margraten in het zuiden. Het dal biedt mooie vergezichten over groene heuvels. The Shire, maar dan zonder Hobbits. Het is maar goed dat projectontwikkelaars hier geen kans krijgen, anders zouden ze misschien op het onzalige idee komen om hier duurzame vakantiehuisjes in hobbitstijl in te bedden in het lieflijke landschap. Nee, laat het maar zo, onaangetast.
Het Gerendal, een zogenaamd droogdal, is een gaaf natuurgebied tussen het Geuldal in het noorden en het plateau van Margraten in het zuiden. Het dal biedt mooie vergezichten over groene heuvels. The Shire, maar dan zonder Hobbits. Het is maar goed dat projectontwikkelaars hier geen kans krijgen, anders zouden ze misschien op het onzalige idee komen om hier duurzame vakantiehuisjes in hobbitstijl in te bedden in het lieflijke landschap. Nee, laat het maar zo, onaangetast.
|
|
Op de kalkrijke bodem groeit bijpassende flora. De vele soorten orchideeën zijn al lang uitgebloeid, daarvoor moet je hier in juni zijn. Nú is het de tijd van de bramen. Langs de bosrand prop ik me vol met de rijpe, zwarte vruchten. Buizerds boven de boomtoppen mauwen naar de zon - die hebben ze dagenlang niet gezien. Zwierende boerenzwaluwen hangen onzichtbare slingers in de lucht. Een schaapsput uit de 16e eeuw staat aan de voet van twee eerbiedwaardige elzen. Dit landschap lijkt al eeuwenlang onveranderd.
|
|
Een graspad klimt vanuit het Gerendal naar het zestig meter hoger gelegen Scheulder. Dit dorpje ligt aan de oude Romeinse heerweg en pelgrimsroute van Maastricht naar Aken. In Scheulder was een gasthuis waar men bij nacht en ontij kon schuilen (vandaar de naam).
Hier bevind ik me op het Plateau van Margraten. Landweggetjes en holle wegen voeren door maisvelden, tussen graanakkers, langs appelboomgaarden. Een knots van een appel die op een hoekje hangt ziet er lekker uit en blijkt dat inderdaad te zijn. Af en toe versmalt het pad tot een geul die na alle regenbuien volgelopen is wat tot drassige taferelen leidt. Met m'n blik naar beneden mis ik echter het een en ander. Wanneer ik even omhoog kijk, haakt m'n blik zich aan een groep buizerds: een, twee, drie, ..., twaalf stuks schroeven op de thermiek en trekken zuidwaarts. Dat is vroeg, de meeste buizerds trekken in oktober boven Nederland.
|
|
Margraten, de Schiepersberg, mergelgroeve 't Rooth, Cadier en Keer, kilometer na kilometer rijgen de paden zich aaneen. Het ene mooie vergezicht volgt het andere op. Tijdens het wandelen bedenk ik me dat bij deze laatste etappe van het Pelgrimspad enige vorm van reflectie past. Maar, lopend door bos en veld lukt het me niet om allerlei diepere gedachten aan te boren. Achteraf bedenk ik dat dit juist het waardevolle is van zo'n wandeldag. 'In het moment leven', een populaire uitdrukking de laatste jaren, is iets wat mij normaal gesproken niet zo goed af gaat. Als je niet oppast ben je constant bezig met terugkijken en vooruitblikken, besluiten evalueren en nieuwe plannen bedenken. Op een wandeldag echter, vergeet ik zonder enige moeite alle verplichtingen; in het moment leven gaat als vanzelf! De zintuigen staan geopend; ik zie, ruik en hoor; ik fotografeer, registreer en verwonder me.
|
|
|
En dan, als ik een holle weg uitkom, ligt daar in de verte (en in de diepte), achter graan- en koolvelden, de stad Maastricht met links de Sint-Pietersberg. Het is intussen behoorlijk warm geworden en na enkele uren stevig doorstappen begint de vermoeidheid toe te slaan, maar ik gun me geen rust. Dat komt zo meteen wel op het Vrijthof, het mooie plein in Maastrichts centrum en het officiële eindpunt van het Pelgrimspad. (Voor mensen die door willen lopen naar Santiago de Compostela is er nog een etappe, van Cadier en Keer naar Visé, net over de grens in België. Hier sluit de route aan op de internationale pelgrimswegen.)
Via de Veldstraat loop ik de stad in. Overal lopen en zitten studenten, de voertaal is Engels, universiteitsgebouwen volgen elkaar op. Plotseling is daar de Maas. Via het Gouvernementspad en de Stenenwal langs de brede rivier nader ik de oude Sint Servaasbrug.
Via de Veldstraat loop ik de stad in. Overal lopen en zitten studenten, de voertaal is Engels, universiteitsgebouwen volgen elkaar op. Plotseling is daar de Maas. Via het Gouvernementspad en de Stenenwal langs de brede rivier nader ik de oude Sint Servaasbrug.
|
|
|
Aan de voet van deze dertiende-eeuwse stenen boogbrug rust ik uit op een terrasstoel in de schaduw van een parasol. Hier heb ik mooi zicht op de oudste brug van Nederland. Het is vier uur en op de brug wordt druk gelopen en gefietst.
Na wat gegeten en gedronken te hebben loop ik de binnenstad in richting Vrijthof. Het hele plein blijkt in beslag te zijn genomen door het ´Preuvenemint', een jaarlijks festijn met tientallen kramen waar je kunt 'preuve' - gastronomisch genot in de open lucht. Leuk allemaal, maar in m'n landlopers-outfit voel ik me niet echt op m'n gemak tussen de keurig uitgedoste Limburgers. Bovendien had ik m'n Pelgrimspad-tocht willen beëindigen in de Sint-Servaasbasiliek en die staat verdekt opgesteld achter alle kramen. Dezer dagen zijn culinaire hapjes voor de Maastrichtenaren belangrijker dan geestelijk voedsel. Als ik eindelijk de ingang heb gevonden is het half vijf geweest en blijken de deuren net gesloten... |
|
Ik wandel om het immense, wat plompe, katholieke gebouw, de oudste kerk van Nederland. Ernaast staat de protestantse Sint-Janskerk, statig, minder groot, maar met de opvallend rode toren hoger reikend. Ze staan broederlijk naast elkaar, maar ik lees later dat de verstandhouding niet altijd even goed was: in de zeventiende eeuw klaagde de kerkenraad van de Sint-Jan over de klokken van de Sint-Servaas die wild werden gebeierd om de preek in de Sint-Jan te verstoren...
|
|
|
Dan maar naar een kerk die nog wel geopend is, de Dominicanenkerk, waar boekhandel Dominicanen huist, onlangs door boekenblog Mustreads uitgeroepen tot een van de tien mooiste boekenwinkels ter wereld. Ik koop er de gids die hoort bij het volgende lange-afstand-wandelpad dat ik wil gaan lopen. Voor de kerk, op het Dominikanerkerkplein, bij Grand Café Amadeus, onder het genot van een cappuccino met kersenvlaai kijk ik het boekje alvast door en dan komt toch nog de korte reflectie.
Na 22 etappes van in totaal 470 kilometer kom ik tot de verrassende conclusie dat wandelen in Nederland qua beleving absoluut in de buurt komt van de mooiste bergwandeling. Dat verbaast me eigenlijk wel. Het landschappelijke verschil is natuurlijk groot en een stevige wandeling door de ruige bergwereld boven de boomgrens is een geweldige ervaring. Maar dat gold zeker ook voor de 'mistwandeling' in de Alblasserwaard, de 'watersnoodwandeling' in de Bommelerwaard, de 'eilandwandeling' tussen Nederhemert en Heusden, de 'saharawandeling' bij Drunen, de 'heidewandeling' in de Kampina, de 'winterwandeling' over de Strabrechtse Heide, de 'voorjaarswandeling' rond Sittard, de 'heuvellandwandeling' rond Gulpen. Ik heb bijzonder genoten van de maandelijkse wandeltrips. Het is dus vanzelfsprekend dat ik ermee door wil gaan. Een ononderbroken voettocht zoals naar Santiago de Compostela, daar heb ik nu de gelegenheid niet voor. Maar Nederland ligt vol lange-afstand-wandelpaden, dus bereid ik me voor op de volgende wandeltocht in m'n vaderland waar ik me met m'n moedertaal kan behelpen.
Intussen besef ik dat het een zegen is in Nederland te zijn opgegroeid. Op dit moment zijn er honderdduizenden vluchtelingen die een plekje in Europa zoeken om veilig te kunnen leven. Zij hebben het minder goed getroffen terwijl ze evenveel recht hebben op een veilig thuis. Want wat is het verschil? Ook ik ben op doorreis, een pelgrim. Zijn we dat niet allemaal: pelgrim, vreemdeling op aarde?
Na 22 etappes van in totaal 470 kilometer kom ik tot de verrassende conclusie dat wandelen in Nederland qua beleving absoluut in de buurt komt van de mooiste bergwandeling. Dat verbaast me eigenlijk wel. Het landschappelijke verschil is natuurlijk groot en een stevige wandeling door de ruige bergwereld boven de boomgrens is een geweldige ervaring. Maar dat gold zeker ook voor de 'mistwandeling' in de Alblasserwaard, de 'watersnoodwandeling' in de Bommelerwaard, de 'eilandwandeling' tussen Nederhemert en Heusden, de 'saharawandeling' bij Drunen, de 'heidewandeling' in de Kampina, de 'winterwandeling' over de Strabrechtse Heide, de 'voorjaarswandeling' rond Sittard, de 'heuvellandwandeling' rond Gulpen. Ik heb bijzonder genoten van de maandelijkse wandeltrips. Het is dus vanzelfsprekend dat ik ermee door wil gaan. Een ononderbroken voettocht zoals naar Santiago de Compostela, daar heb ik nu de gelegenheid niet voor. Maar Nederland ligt vol lange-afstand-wandelpaden, dus bereid ik me voor op de volgende wandeltocht in m'n vaderland waar ik me met m'n moedertaal kan behelpen.
Intussen besef ik dat het een zegen is in Nederland te zijn opgegroeid. Op dit moment zijn er honderdduizenden vluchtelingen die een plekje in Europa zoeken om veilig te kunnen leven. Zij hebben het minder goed getroffen terwijl ze evenveel recht hebben op een veilig thuis. Want wat is het verschil? Ook ik ben op doorreis, een pelgrim. Zijn we dat niet allemaal: pelgrim, vreemdeling op aarde?
|
|
|
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
WANDELPAD-HAIKU'S
WANDELPAD-HAIKU'S
|
Putter
nazomerse dag - kleuren dansen pinkelend van distel naar els (Schin op Geul) |
Buizerd
'waaauuw', mauwt de buizerd een warm welkom voor de zon een week niet gezien! (Gerendal) |
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
|
© Teksten en foto's: 'Landloper' Jacob
|
