Trekvogelpad, etappe 13,
|
Bron: www.wandelnet.nl
|
Vallei tussen twee stuwwallen
Precies om negen uur rijd ik over de brug vanuit de zuidelijk gelegen Betuwe het uiterste zuidoost-puntje van de provincie Utrecht binnen. De zonbeschenen Nederrijn vloeit als een brede stroom blikkerend kwikzilver traag onder me door. Het stadje Rhenen, bekend van Ouwehands Dierenpark, ligt pittoresk tegen de Heuvelrug aangeplakt. De ochtendzon kleurt het weidse landschap in.
|
Vanwege verbouwingsdrukte thuis is het bijna vier maanden geleden dat ik hier de vorige etappe van het Trekvogelpad liep, maar als ik uit de auto stap en brug en uiterwaard zie, voelt het alsof ik hier een paar dagen geleden nog stond.
Ik wandel een stukje langs de Rijn naar het oosten. Al vrij snel verdicht de bewolking zich zodat er voor de zon weinig plaats meer is. Sjaaltje om, kraag op en stevig doorstappen maar. 'Die winter is vergangen', maar voor de tweede regel van dit lied - 'Ik zie des meien schijn' - is het nog te vroeg. Zoals altijd doen de vogels hun best er iets van te maken: vanuit de bosrand klinkt afwisselend het gezang van tjiftjaf, koolmees, roodborst en boomklever. |
|
Tussen het grillige lijnenspel van eikenstammen door ontvouwt zich een fraai uitzicht. In de diepte kronkelt de door kribben ingesnoerde rivier. Aan de overkant zorgen fruitboomgaarden voor strakke patronen in de vlakke Betuwe.
Bij de resten van een middeleeuwse ringwalburcht vliegt een forse roofvogel laag over een grasveld, recht op me af. Ik bevries. Direct valt het sportschool-postuur op en wanneer de vogel vlak over me heen vliegt, kijken de gele ogen me fel aan: een havik! Wat een mooie ervaring en wat een verrassende omgeving is dit voor een vogelaar!
|
Een steile trap leidt me tussen kale eikenstammen door naar het dak van de Grebbeberg. Deze 52 meter hoge, steil uit het landschap oprijzende berg vormt de laatste oprisping van de Utrechtse Heuvelrug, als een dikke punt die het einde van de stuwwal markeert; een stuwwal die ooit door gletsjers voor zich uit is 'gebulldozerd'.
Boven aangekomen (waar komt dat gehijg vandaan? O, dat ben ik zelf...) loopt het pad verder langs de steile rand. Groen uitgeslagen beuken staan hier streng in het gelid. Ik bekijk hun robuuste stammen stuk voor stuk, alsof ik de erewacht afneem van een potig peloton. 
Winterse bomen in het bos, van bladeren ontdaan, zijn zwijgzaam. In die stilte vallen vogelgeluiden te meer op. Het wemelt hier van de grote bonte spechten, die zeer actief roepen en roffelen en van boomstam tot boomstam vliegen. Een iets afwijkend geluid maakt me opmerkzaam op het veel zeldzamere neefje, de middelste bonte specht. Even krijg ik de vogel, uitgerust met rode pet en roze broek, mooi in de kijker, dan vliegt hij weg en blijft onvindbaar.
|
In de diepte intussen, verbreedt de rivier zich en splitst zich in geulen en plassen. De tussenliggende groene (schier-)eilanden worden begraasd door zwarte Galloway-runderen. Dit is de Blauwe Kamer, een vogelrijk natuurreservaat dat is ontstaan toen de zomerdijk werd afgegraven en de uiterwaard gedeeltelijk overstroomde. Hier spelen water en land een prachtig spel, of is het een strijd? Geregisseerd in ieder geval door de mens, althans, gedeeltelijk.
|
Aan de noordkant van de berg, die minder steil is dan de zuidoost-rand, ligt het Militair Ereveld Grebbeberg. Hier werd in mei 1940 de grootste slag door het Nederlandse leger geleverd tegen de Duitsers. In de Tweede Wereldoorlog was de Grebbelinie (gele lijn in het kaartje hiernaast) van strategisch belang in de verdediging van West-Nederland. In de Gelderse Vallei ten noordoosten van de Heuvelrug had men het land onder water laten lopen en zo gezorgd voor een 'natuurlijke' barrière. Het uiterste zuiden van de linie, rond de Grebbeberg, lag echter te hoog en vormde een zwak punt in de verdediging. Ruim een derde deel van het Nederlandse leger heeft hier slag geleverd en de Duitsers drie dagen tegengehouden. Meer dan 400 Nederlandse soldaten sneuvelden en liggen hier op het Militair Ereveld begraven.
|
|
|
De wind wakkert aan, de zon laat definitief verstek gaan. Was het gister nog de warmste dag van dit jaar tot nu toe, vandaag is het tien graden kouder. Twee cirkelende buizerds doen nog hun best om een thermiek-bel te vinden, maar ze zullen een paar dagen moeten wachten. Kieviten intussen hebben nog steeds het voorjaar in de kop: hun kolderieke vlucht is niet afhankelijk van opstijgende warme lucht.
|
Het moet gezegd: na de veelbelovende start van deze etappe, kakt de amusementswaarde nu wel in. Over geasfalteerde fietspaden en landwegen zigzagt het pad tussen kale maartse graslanden door. Over enkele weken valt hier waarschijnlijk meer te beleven, nu is het stil. Solitaire bomen en introverte hekken staan in het landschap als vergeten rekwisieten op een verlaten toneel - roerloos, geduldig. Alsof het altijd maart zal blijven.
|
|
|
|
|
|
Gaandeweg zie ik steeds meer boerderijen. De bio-industrie doet het vanouds goed in de Gelderse Vallei. En dat merk je aan de penetrante geuren van kippenfokkerijen en varkensstallen. Verkommerde erven en vervallen schuren lijken erop te wijzen dat deze bedrijfstak minder florissant aan het worden is. Strengere Europese regels vanwege de zorg om milieuproblematiek, klimaatverandering en dierenwelzijn zullen hiermee te maken hebben.
In de verte liggen de buitenwijken van Wageningen en Bennekom. Uiteindelijk bereik ik Ede. Ik maak een ommetje langs de CHE (Christelijke Hogeschool Ede), waar mijn twee zoons (geacht worden te) studeren. Bus en trein brengen me via Veenendaal weer terug in Rhenen, waar de Nederrijn immer voort stroomt.
In de verte liggen de buitenwijken van Wageningen en Bennekom. Uiteindelijk bereik ik Ede. Ik maak een ommetje langs de CHE (Christelijke Hogeschool Ede), waar mijn twee zoons (geacht worden te) studeren. Bus en trein brengen me via Veenendaal weer terug in Rhenen, waar de Nederrijn immer voort stroomt.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
WANDELPAD-HAIKU'S
WANDELPAD-HAIKU'S
|
wandelpad-haiku
drieregelig vogel-vers een observatie |
Middelste bonte specht
zwijgzaam winterbos specht, rode pet, roze broek - de middelste dus (Rhenen) |
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
|
© Teksten en foto's: 'Landloper' Jacob
|
