Pelgrimspad, etappe 19
​Grevenbicht - Born - Limbricht - Sittard - Windraak - Puth - Spaubeek (22 km)    

Foto
Sittard, Markt
Foto
Bron: www.wandelnet.nl

Woensdag, 15 april 2015

Zon en Zuid-Limburgs heuvellandschap horen wat mij betreft bij elkaar zoals regen bij Londen. Vandaag zal de zon voor het eerst dit jaar zorgen voor temperaturen boven de 25°C. 
Dus waar wacht ik op? 

Er is een probleempje: de etappe tussen Roosteren en Sittard staat op het programma, terwijl de groen-glooiende heuvels pas ten zuiden van Sittard beginnen. Ik los het op door een klein stukje van het Pelgrimspad over te slaan en dus stap ik 's morgens rond een uur of tien in Papenhoven/Grevenbicht uit m'n auto. Grevenbicht is een van de plaatsjes op de smalle strook land die ligt ingeklemd tussen Maas en Julianakanaal. 

Door kale akkers (zingende zwarte roodstaart op een schuurtje) en langs het brede Julianakanaal (overvliegende aalscholver in broedkleed) wandel ik richting het sluiscomplex bij Born. 
Hoewel ik vind dat kanalen - landschappelijk gezien - tot het saaiste behoren wat Nederland te bieden heeft, is dit Julianakanaal vanuit waterbouwkundig oogpunt een opvallend hoogstandje. Het kanaal voert door geaccidenteerd terrein, heeft een lengte van 36 kilometer en is gegraven (klaar in 1935) voor het vervoer van - indertijd - met name steenkool uit de mijnen.

In de sluis die ik passeer (waarom heeft zo'n bouwwerk geen naam?) overbrugt het water een hoogteverschil van maar liefst 11,35 meter, ietsje minder dan het Nederlands record van 11,85 meter bij de sluis van Maasbracht ruim tien kilometer verderop, waar het kanaal weer uitmondt in de Maas. In beide richtingen is het druk op het water: vier zwaar beladen binnenvaartschepen wisselen achtereenvolgens van plek in de schutsluis. Het Julianakanaal is de economische levensader van Limburg.
Op het kleine marktje in het centrum van Born koop ik een appel die goed smaakt terwijl ik naar het zuidoosten loop, de zon tegemoet. Born passeer ik vandaag drie keer: vanmorgen met de auto, nu te voet en vanavond met de bus en dan merk je dat de auto-industrie hier aan veel mensen werk verschaft. Autohandels met in keurige rijen opgesteld glimmend blik, trailers op de weg met dubbele rijen glanzende, nummerbordloze klonen en gigantische fabriekshallen van NedCar bepalen het beeld in Born.
Het toneel verandert als ik de buitenwijk van Born achter me laat. De rekwisieten worden langzamerhand vervangen zodat een landelijk tafereel ontstaat.

Ik bevind me hier in 'de taille' van Limburg, het smalle gedeelte dat Zuid-Limburg verbindt met de rest van Nederland. De Belgische grens ligt nog geen vier kilometer naar het westen, de Duitse ligt op diezelfde afstand in het oosten.

Het weer is aangenaam. De velden zijn vol van voorjaar. 
Witte bloesem tooit de kale sleedoorntakken in de berm. 
Dikke hommels zigzaggen zoemend langs de struiken. Twee geelgorzen zingen elkaar fanatiek hun monotone deuntje toe.  
In het Limbrichterbos strekt zich een tapijt van bosanemonen uit; een stukje verder is de bodem gestoffeerd met geel speenkruid. 
De zang van fluiter en tjiftjaf doorsnijdt het geboomte. En als ik het bos uitstap blijkt het weer enkele graadjes warmer.
Monumentale gebouwen verrijzen aan de rand van het plaatsje Limbricht. Ik loop over een boogbrug en onder een poort door en kom op een grote binnenplaats met zicht op een vierkant kasteel, gelegen op een motte - een kunstmatige heuvel - die omringd wordt door spiegelend water. Het oude Sint Salviuskerkje ligt vlak buiten het gebouwencomplex. Je voelt het: kasteel Limbricht ademt historie. Het deed dienst als jachtslot van verschillende adellijke families, als verblijfplaats van de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, als zetel van de schepenen (hier werd in 1674 de laatste 'heks' van Nederland berecht), als lazaret voor Franse soldaten van Napoleon en als interneringskamp voor Duitse krijgsgevangenen in de Eerste Wereldoorlog. De U-vormige voorburcht doet nu dienst als restaurant, vergader- en feestlocatie. Even voel ik me met m'n rugzak en bergschoenen een vreemde eend in de bijt tussen de keurige zakenlui die het gebouw verlaten. Ze nemen afscheid van elkaar en zoeken hun bolide op; ik wandel verder. 
Vrij lang, vrij saai en vrij warm is het volgende deel van de wandeling. Uiteindelijk beland ik op de mooie Markt van de oude stad Sittard, waar ik een terrasje pak. Hier zit ik het volgende uur en houd me onledig met lezen en mensen-kijken. De terrasjes zitten vol, de koude drankjes vinden gretig aftrek en het Limburgs dialect zingt melodietjes rond de tafeltjes.
En dan beginnen de heuvels. De Kollenberg op!
​Dat ik in het hart van katholiek Limburg wandel kan me niet ontgaan. Zeven 'voetvallen' leiden me langs beelden van het lijden van Jezus naar boven. Tijdens een processie loopt men over deze kruisweg langs de zeven staties om bovenaan uit te komen bij de kapel die gewijd is aan de Heilige Rosa, de beschermheilige van de stad. Een bijzondere plaatselijke traditie die zich dan afspeelt, is die van het 'krombroodrapen'. Oorspronkelijk bedoeld om de behoeftigen van brood te voorzien, is het nu een jaarlijkse gewoonte geworden om in de vastentijd langs dit pad zogenaamde krombroodjes te werpen die door de enthousiaste jeugd wordt gevangen en opgegeten. Ik pak er ook maar een broodje bij; zingende vinken begeleiden me verder naar boven.
Boven op de Kollenberg heb ik rondom uitzicht over de akkers die hier milieuvriendelijk beheerd worden. Volgens een bordje van Natuurmonumenten komen hier weer korenwolven (veldhamsters) voor, ze waren bijna uitgestorven. Ik sta hier aan de grens met Duitsland. De zon brandt, het is weids, warm en stil. Alleen een enkele veldleeuwerik en een geelgors laten van zich horen. 
Het Pelgrimspad (en ook het Pieterpad, dat tussen Sittard en Spaubeek gelijk oploopt met het Pelgrimspad) voert naar beneden, de Kollenberg af en het bos in. Hier ligt een mooi oud gebouw, een tehuis voor mensen met een verstandelijke beperking. Ik passeer de Watersley en klim naar het plaatsje Windraak. Aan de rand van dit dorp staat de 'Miraculeuze Wintraeker Heilbron' die verfrissend water en een welkom bankje biedt. En die bovendien een glimlach op het gelaat van de vermoeide wandelaar tovert.
Het pad kronkelt door spannend stijgende en dalende hellingbossen; dit is een walhalla voor mountainbikers, die ik dan ook veel tegenkom. Vlak voor het plaatsje Puth zwiert de eerste boerenzwaluw van dit jaar door de lucht. Een minuut later de tweede en even later een derde - de zomer kan beginnen!
Voordat ik bij Spaubeek de trein terug neem naar Sittard, drink ik nog enkele koude colaatjes op het terras bij Gasterij Terborgh, langs de Geleenbeek. Onder een parasol koelt m´n verhitte lichaam langzaam af. Loom geniet ik na van de mooie voorjaarswandeling.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~​
​
​WANDELPAD-HAIKU'S
​ ​
Geelgors
​
velden vol voorjaar
parmantig ratelt hij zijn
monotone tune

(Limbricht)
Fluiter
​
zuilen van beuken -
in de koelte van het bos
stuitert fluiters lied


(Limbricht)
Tjiftjaf
​
tweetonig doorsnijdt
getjiftjaf het geboomte:
een tweesnijdend mes

(Limbricht)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~​
​